مهمترین عواملى که در پیشبرد دین مقدس اسلام مؤثر بود، در درجه اول، همان نداى آسمانى این دین بود که هر فطرت پاک و عقل سلیمى آن را براحتى مىپذیرفت. همچنین حمایت مالى حضرت خدیجه از ایشان، حمایتهاى سیاسى، اجتماعى (ابو طالب عموى پیامبر) و برخى دیگر از خویشاوندان ایشان از جمله (حمزه سید الشهداء عموى حضرت) و در رأس همگان، امیرالمؤمنین على بن ابى طالب (علیه السلام) که با دفاع دلیرانه خود سد راه تهاجم کفر به سرزمین نوپاى اسلامى گردید، از عوامل مؤثر پیشبرد نهضت اسلام بود. اخلاق حمیده و صبر مردانه پیامبر (صلى الله علیه وآله) نیز دلها را به خود جلب مىکرد.
قرآن کریم در مدح پیامبر (صلى الله علیه وآله) مىفرماید: (فبما رحمة من الله لنت لهم ولو کنت فظاً غلیظ القلب لانفضوا من حولک: رحمت الهى سبب شد که با مردم نرمى کنى و ملایمت پیشه سازى و اگر خشن و سنگدل بودى، مردم از اطرافت مىگریختند) (سوره آل عمران: آیه 159). و نیز مىفرماید: (إنک لعلى خلق عظیم): تو داراى اخلاق بزرگ و شریفى هستى (سوره قلم، آیه 4).
رسول گرامى اسلام (صلى الله علیه وآله) بارها تکلیف جامعه اسلامى را پس از خود به صراحت یا کنایه معلوم کرده بودند، و به اعتقاد امامیه، على بن ابىطالب (علیه السلام) و فرزندان معصوم ایشان را به عنوان خلیفه پس از خود، از جانب خداوند متعال معرفى کرده بود و به مردم تمامى نسلها وعده داده بود که اگر مردم به دو یادگار پیامبر، یعنى کتاب خدا و اهل بیت (علیهم السلام) چنگ زنند، سیادت و سرورى دنیا و آخرت از آن ایشان خواهد بود.
